جایگاه مولفه‏ های تفکر انتقادی در کتاب پیام‏های آسمانی پایه هشتم

•   آرشیو : نسخه تابستان 1403
•   کد پذیرش : 1439
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | فرهاد شفیع پور مطلق، مظفر صفریان
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : این تحقیق با هدف شناسایی میزان توجه به پرورش مهارت‏های تفکر انتقادی لیپمن در کتاب دینی (پیام‏های آسمان) پایه هشتم دوره اول متوسطه، انجام گرفته است. روش تحقیق، تحلیل محتوا و جامعه و نمونه تحقیق را، کل فصل‏های کتاب هفتم تشکیل می‏دهد. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست محقق ساخته بر اساس مهارت‏های لیپمن بوده که به تایید متخصصان علوم تربیتی رسیده و برای تجزیه و تحلیل از شاخص‏های آمار توصیفی مانند: جدول، درصد فراوانی، میانگین و نمودار استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشانگر آن است که در کتاب پایه هشتم به میزان 68/42 درصد به مولفه‏های تفکر انتقادی تاکید شده، که مهارت سوال کردن بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است و مهارت‏های قضاوت صحیح در مورد مسائل و تفسیر نمودن، به ترتیب کمترین فراوانی را داشته‏اند و در مجموع می‏توان نتیجه گرفت که جایگاه تفکر انتقادی در کتاب مذکور نسبتا خوب است. براساس نتایج حاصله، پیشنهاد می‏شود که در برنامه‏ریزی و تدوین محتوای کتاب درس دینی توجه بیشتری به پرورش تفکر انتقادی متناسب با سن و پایه تحصیلی دانش آموزان، بویژه مهارت‏های جمعی و استدلال معطوف نمایند.
•   لیست منابع : [1] قرآن کریم
  [2] ابراهیم زاده، عیسی(1386)، «فلسفه تربیت»، تهران، دانشگاه پیام نور
  [3] ادیب، یوسف، (1382)، «طراحی الگوی مطلوب برنامة درسی مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان راهنمایی تحصیلی»، پایان‌نامة دکتری دانشگاه تربیت مدرس. قابل بازیابی در سایت اینترنتی www.new.kanoonnews.ir تاریخ دسترسی 17/1/1402
  [4] اسماعیلی، محسن(1390)، «دیانت منهای بصیرت»، قم، انتشارات آوای منجی
  [5] بابامحمدی، حسن وخلیلی، حسین.(1383)، «مهارتهای تفکرانتقادی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان»، مجله ایرانی آموزش درعلوم پزشکی ، دوره چهارم، شماره دوازدهم.
  [6] پوپر(بی تا)، «اسطوره چارچوب»، ترجمه پایا(1390)، مجله علوم تربیتی، شماره1و2، اهواز، دانشگاه شهیدچمران
  [7] پیشقدم، رضا(1386)، «مجلة علمی پژوهشی دانشكدة ادبيات و علوم انساني مشهد»، شمارة159، زمستان1386
  [8] تقی پورظهیری، علی(1378)، « مقدمه ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی»، تهران، انتشارات آگاه
  [9] ديويي، جان، «منطق، تئوري تحقيق»، ترجمه علی شریعتمداری.(1386)تهران، دانشگاه تهران
  [10] دلاور، علی(1382)، «مبانی نظری وعملی پژوهش درعلوم انسانی و اجتماعی»، تهران، مدرسه.
  [11] دلشاد، مصطفی(1391)، «سیری در تربیت اسلامی»، اصفهان، مرکزتحقیقات قائمیه
  [12] دهخدا، علی اکبر«لغت نامه دهخدا»تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1377
  [13] زرين كوب، عبدالحسين(1345)، «اصول و روشها ومباحث نقادي»، تهران، انتشارات امير كبير
  [14] 17-جعفری کمانگر، فاطمه و سلیمانی، آزاده، (1401)، « جایگاه تفکرانتقادی لیپمن در محتوای کتاب‌های فارسی ابتدایی»، دو فصلنامه تفکر و کودک، (1401) قابل بازیابی در پایگاه اینترنتی https://fabak.ihcs.ac.ir/article_8260.html
  [15] 18-جی.پی.میلر، ترجمه محمود مهر محمدی(1392)، «نظریه های برنامه درسی»، تهران، انتشارات سمت.
  [16] 19-جهانی، جعفر(1387)، «نفد وبررسی مبانی فلسفی الگوی آموزشی تفکر انتقادی لیپمن»، رساله دکتری، دانشگاه تهران ، قابل بازیابی در پایگاه اینترنتی www.help4you.blogfa.com تاریخ دسترسی، 15/7/1402
  [17] جوادی آملی، عبدالله(1391)، «مفاتیح الحیات»، چاپ هفتادوهشتم، قم، مرکزنشراسراء
  [18] خادمی، سولماز(1398)، «میزان توجه به خلاقیت، تفکر انتقادی و ابراز وجود در برنامه درسی دین و زندگی دانش آموزان دوره متوسطه »، فصلنامه علوم اسلامی و انسانی، بهار1398
  [19] سلیمان نژاد، اکبرو سلطان القرائی، خلیل(1387)، «تفکرانتقادی وضرورت آموزش آن درکلاس درس»، دوفصلنامه تربیت اسلامی، شماره6
  [20] سیف، علی اکبر(1390)، «روانشناسی پرورشی نوین»، تهران، نشردوران
  [21] سهیلی، منصور، (1390)، قابل بازیابی درپایگاه اینترنتی www.help4you.blogfa.com تاریخ دسترسی20/7/1402
  [22] شریعتمداری، علی(1390).تعلیم وتربیت اسلامی، تهران، انتشارات امیر کبیر
  [23] شعبانی، حسن (1382)، «روش تدریس پیشرفته ، آموزش مهارتها ی تفکر»، تهران: انتشارات سمت
  [24] صرفي پور، محمد تقي (1390)، «دانشمندان مسلمان ايراني»، تهران، انتشارات صرفي پور
  [25] طالب زاده، حمید (1389)، «آشنایی بافلسفه اسلامی»، تهران، شرکت چاپ ونشرکتاب های درسی
  [26] عباسی، عفت (1380)، «بررسی مهارت‌های موثر بر پرورش تفکرانتقادی دربرنامه درسی جامعه شناسی دوره متوسطه سال 80-79»، تهران، دانشگاه تربیت معلم
  [27] غياثي، پروين وهمکاران(1391)، «تحليل محتواي کتاب تاريخ معاصر ايران در دوره متوسطه»، قابل بازیابی در سایت اینترنتی www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی 25/7/1402
  [28] فتحی آذر، اسكندر(1382)، «روشها و فنون تدريس»، تبريز: انتشارات دانشگاه تبريز
  [29] فصلنامه حفاظت(1384)، شماره پیاپی7، سال دوم، تهران:دانشکده امام هادی(علیه السلام)
  [30] گنجی، محمدحسین(1384)، «کلیات فلسفه»، تهران، انتشارات سمت
  [31] مايرز.چت(1942)، «آموزش تفكر انتقادي»، ترجمه خدايار ابيلي(1384).تهران، انتشارات سمت
  [32] محبوبی، حسن وهمکاران، (1391)، قابل بازیابی درشبکه آموزشی پژوهشی مادسیج www.madsg.com تاریخ دسترسی20/7/1402
  [33] مرادی، حسن(1388)، «تحلیل محتوای کتاب درسی» تهران، انتشارات آییژ
  [34] مطهری، مرتضی(1389)«جاذبه ودافعه علی علیه السلام»، تهران، انتشارات آدینه سبز، چاپ اول
  [35] ملکی، حسن وحبیبی پور، مجید(1386)، «پرورش تفکرهدف اساسی تعلیم و تربیت»، فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره:19
  [36] میرزامحمدی، محمد حسن وصحبت لو، علی(1386)، «تبیین اهداف مشترک حوزه و دانشگاه»، فصلنامه دانشگاه اسلامی، شماره3
  [37] ندرلو، لیلا(1393)، «جایگاه تفکرانتقادی درکتاب مطالعات اجتماعی سوم وششم ابتدایی»، دانشگاه آزاداسلامی اراک
  [38] نوریان، محمد(1387)، «تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی سال اول دبستان درایران»، فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال سوم، شماره12، تهران، تابستان1386
  [39] وستون.آنتونی، «خلاقیت، تفکرانتقادی»، ترجمه کاوه بویری(1388).تهران، نشرکتاب آمد
  [40] ولیزاده، حسن(1390)، «تحلیل محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه و روش تدریس معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه از نظر پرورش مهارت تفکرانتقادی »قابل دسترسی درسایت www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی 5/8/1402
  [41] وهابی، زلیخا(1390)، «ارزیابی محتوای کتابهای درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه براساس مهارتهای تفکر انتقادی از دیدگاه کارشناسان برنامه ریزی درسی و دبیران علوم اجتماعی آموزش و پرورش منطقه اورامانات در سال تحصیلی 90-89». قابل دسترسی درسایت www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی15/2/1402
  [42] هاشمیان نژاد، فریده(1390)، «تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم و دینی دوره راهنمایی از منظر مهارتهای تفکر انتقادی»، اولین همایش ملی تحول بنیادین در نظام برنامه درسی ایران، ۲۸ /2/1390
  [43] هاشمیان نژاد، فریده(1380)، «جایگاه تفکر در برنامه ریزی درسی»، همایش برنامه ریزی وپرورش تفکر، تهران، 1380
  [44] Scheffer & Rubenfeld 767/Iranian Journal of Medical Education 2012:12(10) www.ijme.mui.ac.ir
  [45] Meyers,Ch. (2007)Critical thinking development.Ababili Khodayar translation, Tehran: Samt. (Persian)
  [46] Johnson,Elanineb.(2002)ContextualTeaching and learning: what it is and whay its here to stay,united kingdom,Corwin press.
  [47] Smith-stoner, Marilyn (1999) Criticalthinking:the path to responsible citizenship ,High school Magazine,7no810015ap2000
  [48] Lipman, Matthew (1997), Thinking in Education.Cambridge mas cambridge university press
  [49] Bensley, Alan, D(1997), Critical thinking in psychology.International Thomson publishing compa
  [50] Ennis, Robert (1987), Integrating critical thinking skill into the classroom, College student Journal. VOL 41,326-353
•   کلمات کلیدی به فارسی : تفکر انتقادی، کتاب درسی، دوره متوسطه، تحلیل محتوا، مهارت‏های لیپمن.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : this dissertation has been conducted to aim identifying the arte of attention to empowering Lipman critical thinking skills in religious book of “heavenly message” in the eighth grade of high school. Research methodology, content analysis and research sample and population include all chapters of seventh and eighth grades. Data collection mean is researcher-made check list information based on Lipman skills which has been proved by training affairs experts and to analyze data, descriptive statistic indices such as table, frequency percentage, mean and chart have been used. Research results indicate that criteria of critical thinking have been addressed by 42.68% in the eight grade book. Questioning skill has been assigned the highest frequency and skills of right judgment abut problems and interoperations have had the least frequency, respectively. In sum, it can be concluded that critical thinking place is fairly good in 2 aforementioned books. According to obtained results, it is recommended to regard developing critical thinking fitted with age and grade of students especially collectivity and reasoning in planning and editing content of religious lesson’s book.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : critical thinking, lesson book, high school period, content analysis, Lipman skills
•  صفحات : 28-39
•   دانلود فایل ( 972.64 KB )