جایگاه مولفه‏ های تفکر انتقادی در کتاب پیام‏های آسمانی پایه هفتم

•   آرشیو : نسخه بهار 1403
•   کد پذیرش : 1429
•   موضوع : فلسفه
• نویسنده/گان : | مژگان محمدی نائینی، مظفر صفریان
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : این تحقیق با هدف شناسایی میزان توجه به پرورش مهارت‏های تفکر انتقادی لیپمن در کتاب دینی (پیام‏های آسمان) پایه هفتم دوره اول متوسطه، انجام گرفته است. روش تحقیق، تحلیل محتوا و جامعه و نمونه تحقیق را، کل فصل‏های کتاب هفتم تشکیل می‏دهد. ابزار گردآوری اطلاعات چک لیست محقق ساخته بر اساس مهارت‏های لیپمن بوده که به تایید متخصصان علوم تربیتی رسیده و برای تجزیه و تحلیل از شاخص ‏های آمار توصیفی مانند: جدول، درصد فراوانی، میانگین و نمودار استفاده شده است. نتیجه تحقیق نشانگر آن است که در کتاب پایه هفتم به میزان02/44 درصد به مولفه‏های تفکر انتقادی تاکید شده، که مهارت سوال کردن بیشترین فراوانی را به خود اختصاص داده است و مهارت‏های قضاوت صحیح در مورد مسائل و تفسیر نمودن، به ترتیب کمترین فراوانی را داشته ‏اند و در مجموع می‏توان نتیجه گرفت که جایگاه تفکر انتقادی در کتاب مذکور نسبتا خوب است. براساس نتایج حاصله، پیشنهاد می‏شود که در برنامه‏ریزی و تدوین محتوای کتاب درس دینی توجه بیشتری به پرورش تفکر انتقادی متناسب با سن و پایه تحصیلی دانش آموزان، بویژه مهارت‏های جمعی و استدلال معطوف نمایند.
•   لیست منابع : [1] قرآن کریم
  [2] آزادارمکی، تقی(1386)، «تاریخ تفکراجتماعی دراسلام»، تهران، انتشارات علم
  [3] آموزگار، حسن(1375)، «اخلاق وتربیت اسلامی»، تهران، انتشارات انجمن اولیاءومربیان
  [4] ابراهیم زاده، عیسی(1386)، «فلسفه تربیت»، تهران، دانشگاه پیام نور
  [5] ادیب، یوسف، (1382)، «طراحی الگوی مطلوب برنامة درسی مهارت‌های زندگی برای دانش‌آموزان راهنمایی تحصیلی»، پایان‌نامة دکتری دانشگاه تربیت مدرس. قابل بازیابی درسایت اینترنتی www.new.kanoonnews.ir تاریخ دسترسی17/1/1402
  [6] اسماعیلی، محسن(1390)، «دیانت منهای بصیرت»، قم، انتشارات آوای منجی
  [7] بابامحمدی، حسن و خلیلی، حسین.(1383)، «مهارتهای تفکرانتقادی دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی سمنان»، مجله ایرانی آموزش درعلوم پزشکی، دوره چهارم، شماره دوازدهم.
  [8] بختيارنصر آبادي، حسنعلی، نوروزی، رضاعلی، حبیبی، ناصر (1384)، «انگاره های جديد در فلسفه تعليم وتربيت»، تهران، انتشارات سماءقلم
  [9] پوپر(بی تا)، «اسطوره چارچوب»، ترجمه پایا(1390)، مجله علوم تربیتی، شماره1و2، اهواز، دانشگاه شهیدچمران
  [10] پیشقدم، رضا(1386)، «مجلة علمی پژوهشی دانشكدة ادبيات و علوم انساني مشهد»، شمارة159، زمستان1386
  [11] تقی پورظهیری، علی(1378)، « مقدمه ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی»، تهران ، انتشارات آگاه
  [12] ديويي، جان، «منطق، تئوري تحقيق»، ترجمه علی شریعتمداری. (1386)تهران، دانشگاه تهران
  [13] دلاور، علی(1382)، «مبانی نظری وعملی پژوهش درعلوم انسانی و اجتماعی»، تهران، مدرسه.
  [14] دلشاد، مصطفی(1391)، «سیری در تربیت اسلامی»، اصفهان، مرکزتحقیقات قائمیه
  [15] دهخدا، علی اکبر«لغت نامه دهخدا»تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1377
  [16] زرين كوب، عبدالحسين(1345)، «اصول و روشها ومباحث نقادي»، تهران، انتشارات امير كبير
  [17] جعفری کمانگر، فاطمه و سلیمانی، آزاده، (1401)، « جایگاه تفکرانتقادی لیپمن در محتوای کتاب‌های فارسی ابتدایی»، دو فصلنامه تفکر و کودک، (1401)قابل بازیابی در پایگاه اینترنتی https://fabak.ihcs.ac.ir/article_8260.html
  [18] جی.پی.میلر، ترجمه محمود مهر محمدی(1392)، «نظریه های برنامه درسی»، تهران، انتشارات سمت.
  [19] جهانی، جعفر(1387)، «نفد وبررسی مبانی فلسفی الگوی آموزشی تفکر انتقادی لیپمن»، رساله دکتری، دانشگاه تهران ، قابل بازیابی در پایگاه اینترنتی www.help4you.blogfa.com تاریخ دسترسی، 15/7/1402
  [20] جوادی آملی، عبدالله(1391)، «مفاتیح الحیات»، چاپ هفتادوهشتم، قم، مرکزنشراسراء
  [21] حسيني.علي اكبر(1385)، «تاريخ تحليلي صدراسلام»، تهران، انتشارات دانشگاه پيام نور
  [22] خادمی، سولماز(1398)، «میزان توجه به خلاقیت، تفکر انتقادی و ابراز وجود در برنامه درسی دین و زندگی دانش آموزان دوره متوسطه »، فصلنامه علوم اسلامی و انسانی، بهار1398
  [23] سلیمان نژاد، اکبرو سلطان القرائی، خلیل(1387)، «تفکرانتقادی وضرورت آموزش آن درکلاس درس»، دوفصلنامه تربیت اسلامی، شماره6
  [24] سلطان القرایی، خلیل(1384)، «فلسفه تعلیم وتربیت وآرای تربیتی»، تبریز:انتشارات دانشگاه تبریز
  [25] سیف، علی اکبر(1390)، «روانشناسی پرورشی نوین»، تهران، نشردوران
  [26] سهیلی، منصور، (1390)، قابل بازیابی درپایگاه اینترنتی www.help4you.blogfa.com تاریخ دسترسی20/7/1402
  [27] شریعتمداری، علی(1390).تعلیم وتربیت اسلامی، تهران، انتشارات امیر کبیر
  [28] شریعتمداری، علی (1382)، « روانشناسی تربیتی»، تهران، انتشارات امیر کبیر
  [29] شعبانی، حسن (1381)، «مهارتهای آموزشی وپرورشی روشها و فنون تدریس»، تهران، انتشارات سمت.
  [30] شعبانی، حسن (1382)، «روش تدریس پیشرفته ، آموزش مهارتها ی تفکر»، تهران:انتشارات سمت
  [31] صادقی، عباس(1391)، قابل بازیابی درپایگاه اینترنتی www.ensani.irتاریخ دسترسی20/7/1402
  [32] صرفي پور، محمد تقي (1390)، «دانشمندان مسلمان ايراني»، تهران، انتشارات صرفي پور
  [33] طالب زاده، حمید(1389)، «آشنایی بافلسفه اسلامی»، تهران، شرکت چاپ ونشرکتاب های درسی
  [34] عباسی، عفت(1380)، «بررسی مهارتهای موثر برپرورش تفکرانتقادی دربرنامه درسی جامعه شناسی دوره متوسطه سال80-79»، تهران، دانشگاه تربیت معلم
  [35] غنیمه، عبدالرحمان(1364)، «تاریخ دانشگاههای بزرگ اسلامی»، ترجمه نوراله کسانی ، تهران، انتشارات یزدان
  [36] غياثي، پروين وهمکاران(1391)، « تحليل محتواي کتاب تاريخ معاصر ايران در دوره متوسطه» ، قابل بازیابی در سایت اینترنتی www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی 25/7/1402
  [37] فتحی آذر، اسكندر(1382)، «روشها و فنون تدريس»، تبريز: انتشارات دانشگاه تبريز
  [38] فصلنامه حفاظت(1384)، شماره پیاپی7، سال دوم، تهران:دانشکده امام هادی(علیه السلام)
  [39] فتحی واجارگاه، کورش (1390)، «اصول برنامه ریزی درسی»، انتشارات ایران زمین، چاپ نهم
  [40] کدیور، پروین(1381)، «روانشناسی تربیتی»، تهران، انتشارات سمت
  [41] گنجی، محمدحسین(1384)، «کلیات فلسفه»، تهران، انتشارات سمت
  [42] مايرز.چت(1942)، «آموزش تفكر انتقادي»، ترجمه خدايار ابيلي(1384).تهران، انتشارات سمت
  [43] محبوبی، حسن وهمکاران، (1391)، قابل بازیابی در شبکه آموزشی پژوهشی مادسیج www.madsg.com تاریخ دسترسی 20/7/1402
  [44] مرادی، حسن(1388)، «تحلیل محتوای کتاب درسی» تهران، انتشارات آییژ
  [45] مطهري، مرتضي، «خدمات متقابل اسلام و ايران» قم، انتشارات صدرا(1375)
  [46] مطهری، مرتضی(1385) «تعليم وتربيت اسلامي»، قم، انتشارات صدرا
  [47] مطهری، مرتضی(1389) «جاذبه ودافعه علی علیه السلام»، تهران، انتشارات آدینه سبز، چاپ اول
  [48] ملکی، حسن (1386)، «برنامه ریزی درسی، راهنمای عمل»، مشهد، نشرپیام اندیشه
  [49] ملکی، حسن وحبیبی پور، مجید(1386)، «پرورش تفکرهدف اساسی تعلیم وتربیت»، فصلنامه نوآوری های آموزشی، شماره:19
  [50] میرزامحمدی، محمد حسن وصحبت لو، علی(1386)، «تبیین اهداف مشترک حوزه ودانشگاه»، فصلنامه دانشگاه اسلامی، شماره3
  [51] ندرلو، لیلا(1393)، «جایگاه تفکرانتقادی درکتاب مطالعات اجتماعی سوم وششم ابتدایی»، دانشگاه آزاداسلامی اراک
  [52] نوریان، محمد(1387)، «تحلیل محتوای کتابهای فارسی سال اول دبستان درایران»، فصلنامه روانشناسان ایرانی، سال سوم، شماره12، تهران، تابستان1386
  [53] وکیلیان، منوچهر(1390)، «تاریخ آموزش وپرورش دراسلام وایران»، چاپ هشتم، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور
  [54] وستون.آنتونی، «خلاقیت، تفکرانتقادی »، ترجمه کاوه بویری(1388).تهران، نشرکتاب آمد
  [55] ولیزاده، حسن(1390)، «تحلیل محتوای کتاب های علوم اجتماعی دوره متوسطه و رورش تدریس معلمین علوم اجتماعی دوره متوسطه از نظر پرورش مهارت تفکرانتقادی» قابل دسترسی درسایت www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی 5/8/1402
  [56] وینچ.کریستوفر، «استقلال، آموزش وتفکرانتقادی»، ترجمه افشارامیری(1386).تهران، پژوهشکده مطالعات فرهنگی
  [57] وهابی، زلیخا(1390)، «ارزیابی محتوای کتابهای درسی علوم اجتماعی دوره متوسطه براساس مهارتهای تفکر انتقادی از دیدگاه کارشناسان برنامه ریزی درسی و دبیران علوم اجتماعی آموزش و پرورش منطقه اورامانات در سال تحصیلی 90-89». قابل دسترسی درسایت www.ganj.irandoc.ac.ir تاریخ دسترسی15/2/1402
  [58] هاشمیان نژاد، فریده(1380)، «چهارچوب نظری درخصوص برنامه ی درسی مبتنی برتفکر انتقادی در دورۀ ابتدایی با تاکید بربرنامه ی درسی مطالعات اجتماعی»، رساله دکتری، دانشگاه آزاداسلامی تهران
  [59] هاشمیان نژاد، فریده(1390)، «تحلیل محتوای کتابهای درسی علوم و دینی دوره راهنمایی از منظر مهارتهای تفکر انتقادی»، اولین همایش ملی تحول بنیادین در نظام برنامه درسی ایران، ۲۸ /2/1390
  [60] هاشمیان نژاد، فریده(1380)، «جایگاه تفکر در برنامه ریزی درسی»، همایش برنامه ریزی وپرورش تفکر، تهران، 1380
  [61] یار محمدیان، محمد حسن(1377)، «اصول برنامه ریزی درسی، مبانی فلسفی، روانشناختی و جامعه شناختی و...»، تهران:انتشارات یادواره کتاب
  [62] Scheffer & Rubenfeld 767/Iranian Journal of Medical Education 2012:12(10) www.ijme.mui.ac.ir
  [63] Albergaria, Patricia (2011). ((Critical thinking, Questioning and Creativity as Components of Inteligence)), Journal of Procedia-Social and Behavioral Sciences, Vol. 30
  [64] Meyers, Ch. (2007) Critical thinking development. Ababili Khodayar translation, Tehran: Samt.(Persian)
  [65] Johnson, Elanineb. (2002) Contextual Teaching and learning: what it is and whay it’s here to stay, united kingdom, Corwin press.
  [66] Paul, Richard and Elder, Linda (2000) Critical Thinking: the path to responsible citizenship, High school Magazine,7no810015ap2000
  [67] Smith-stoner, Marilyn (1999) Criticalthinking: the path to responsible citizenship ,High school Magazine,7no810015ap2000
  [68] Lipman, Matthew (1997), Thinking in Education. Cambridge mas cambridge university press
  [69] Bensley, Alan, D (1997), Critical thinking in psychology. International Thomson publishing compa
  [70] Ennis, Robert (1987), Integrating critical thinking skill into the classroom, College student Journal. VOL 41,326-353
  [71] Ennis, R. (1962). A concept of Critical thinking. Harward Educational Review, Vol. 46, No
•   کلمات کلیدی به فارسی : تفکر انتقادی، کتاب درسی، دوره متوسطه، تحلیل محتوا، مهارت‏های لیپمن
•   چکیده مقاله به انگلیسی : this dissertation has been conducted to aim identifying the arte of attention to empowering Lipman critical thinking skills in religious book of “heavenly message” in the seventh grade of high school. Research methodology, content analysis and research sample and population include all chapters of seventh and eighth grades. Data collection mean is researcher-made check list information based on Lipman skills which has been proved by training affairs experts and to analyze data, descriptive statistic indices such as table, frequency percentage, mean and chart have been used. Research results indicate that criteria of critical thinking have been addressed by 42.02% in the seventh grade book. Questioning skill has been assigned the highest frequency and skills of right judgment abut problems and interoperations have had the least frequency, respectively. In sum, it can be concluded that critical thinking place is fairly good in 2 aforementioned books. According to obtained results, it is recommended to regard developing critical thinking fitted with age and grade of students especially collectivity and reasoning in planning and editing content of religious lesson’s book.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : critical thinking, lesson book, high school period, content analysis, Lipman skills
•  صفحات : 1-15
•   دانلود فایل ( 1.29 MB )