تفسير و هرمنوتيک (با نگاهي به آراء آيت الله معرفت)

•   آرشیو : نسخه زمستان 1402
•   کد پذیرش : 1420
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | ابوالفضل سعادتی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : تفسير به عنوان يکي از علوم اسلامی،‌ مورد اهتمام دانشمندان مسلمان بوده است. اصول و مباني تفسير کمابيش، در علومي نظير: اصول فقه، علوم قرآنی و بخش¬هايی از کلام مورد توجه انديشمندان اسلامی بوده است، اما به عنوان يک موضوع مستقل در دوره اخير اهميت بيشتري يافته است.
  روش تفسير متون، با عنوان هرمنوتيک، در انديشه غرب نيز مطرح بوده است و در مغرب زمين تطورات خاصي را پيموده است که مي توان آن را در سه حوزه هرمنوتيک خاص، عام و فلسفي تبيين نمود. اين مقاله تلاش دارد با مشخص کردن معنای تفسیر در دیدگاه آيت الله معرفت (رحمت الله علیه)، رابطه تفسير با سه حوزه اصلي هرمنوتيکي را با نگاهی به نظرات ایشان بررسی کند.
•   لیست منابع : [1] ر.ک‌: محمد رضا ريخته گران، منطق و مبحث علم هرمنوتيک، نشر کنگره با همکاري سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، چاپ اول، 1378، ص 17.
  [2] ر.ك: محمد رضا باطني، فرهنگ معاصر انگليسي – فارسي، ويراست دوم، تهران، موسسه فرهنگ معاصر، چاپ هشتم، 1380، ص 295 و 456
  [3] A.S.Hornby, oxford Advanced Learners Dictionary Of Current English, Edited by Sally Wehmeier, sixth edition, oxford university press, 2000, p: 435
  [4] ر.ک: محمد تقي اکبري و ديگران، فرهنگ اصطلاحات علوم و تمدن اسلامي (انگليسي به فارسي)، ويراستة بهاء‌ الدين خرمشاهي، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوي، چاپ اول، 1372،، ص 340
  [5] مهدي هادوي تهراني، مباني کلامي اجتهاد، قم، موسسه فرهنگي خانه خرد، چاپ اول، 1377، ص 120.
  [6] Jane Dammen McAuliff, General Editor, Encyclopaedia of the Quran, volume two, Brill, Leiden–Boston 2002, p99
  [7] ر.ک : محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، المجمع العالمي للتقريب المذاهب الاسلاميه، الطبعه الاولي، 1427ق، ص 157، نيز همو، حقيقت تاويل قرآن، نشريه پاسدار اسلام، دي 1375،
  [8] محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 153.
  [9] احمد واعظي، درآمدي بر هرمنوتيک، تهران، مرکز نشر پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي (موسسه فرهنگي دانش وانديشه معاصر)، چاپ اول، 1380، ص 30ـ 27
  [10] محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 153
  [11] همان.
  [12] همان.
  [13] احمد واعظي، درآمدي بر هرمنوتيک، ص 33.
  [14] ر.ک: محمد حسين زاده، مباني معرفت ديني، قم، انتشارات موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، چاپ اول، 1379، ص 131 و نيز اکرم نامور، هرمنوتيک فلسفي و قرائت پذير دين، فصلنامه الهيات و حقوق (ويژه فلسفه و کلام اسلامي)، سال هفتم، تابستان 1386، شماره 24، ص 186
  [15] محمد حسين زاده، مباني معرفت ديني، ص 132-131
  [16] ابوعلي فضل بن حسن طبرسي، مجمع البيان،‌ چاپخانه اسلاميه، بي چا، 1373، تهران، مجلد اول،‌ص 13
  [17] محمد هادي معرفت، علوم قرآني، چاپ ششم، موسسه فرهنگي تمهيد، قم، 1384، ص 236
  [18] محمد هادي معرفت،‌ تفسير و مفسران،‌چاپ اول، موسسه فرهنگي تمهيد، قم،‌ 1379، ص 17
  [19] همان، ص18 و 23.
  [20] ر.ک ابو جعفر محمد بن جريرطبرى، جامع البيان فى تفسير القرآن، ناشر: دار المعرفه‏، بيروت، 1412 ق‏. نيز آيت الله معرفت، تفسير و مفسران،‌چاپ اول، موسسه فرهنگي تمهيد، قم،‌ 1379، ص 23، نيز محمد مهدي مسعودي، رابطه تاويل، تفسير و بطن از ديدگاه آيت الله معرفت، نشريه الهيات و حقوق، زمستان 1386، شماره 26،‌ص 194.
  [21] محمد هادي معرفت، تلخيص التمهيد، موسسه نشر اسلامي التابعه لجماعه المدرسين، قم، 1426ق، الجزء الاول، ص 481
  [22] محمد هادي معرفت، حقيقت تاويل قرآن، نشريه پاسدار اسلام، دي 1375
  [23] محمد هادي معرفت، علوم قرآني، نيز همو، حقيقت تاويل قرآن، نشريه پاسدار اسلام، دي 1375، نيز همو، تلخيص التمهيد، ص 481
  [24] محمد هادي معرفت،‌ تفسير و مفسران،ص 23
  [25] احمد واعظي، درآمدي بر هرمنوتيک، ص 33.
  [26] ر.ک: ريجارد ا. پالمر، علم هرمنوتيک (نظريه تاويل در فلسفه هاي شلاير ماخر، ديلتاي، هايدگر و گادامر)، ترجمه: محمد سعيد حنايي کاشاني، تهران، انتشارات هرمس، چاپ سوم، 1384،، ص 108ـ 105 و ص 217-216.
  [27] ر.ک: محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 161. ايشان شلاير ماخر را زمينه ساز انديشمندان هرمنوتيکي بعد از او مي دانند به خصوص ديلتاي و گادامر را که بعد از شلاير ماخر به مباحث هرمنوتيک پرداختند. (ر.ک : همان)
  [28] ر.ک: محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 159
  [29] محمد حسين زاده، مباني معرفت ديني، ص 132، نيز اکرم نامور، هرمنوتيک فلسفي و قرائت پذير دين، ص 188-،187.
  [30] ر.ک : محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 160، پاورقي دوم
  [31] ر.ک : محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 160
  [32] ر.ک : بابک احمدي، ساختار و تاويل متن، تهران، نشر مرکز، چاپ دوم، 1372، ج 2، ص 525- 524.
  [33] عليرضا قائمي نيا، متن از نگاه متن، چاپ اول، انجمن معارف اسلامي ايران، 1380، قم.، ص 19 و 20
  [34] مهدي هادوي تهراني، مباني کلامي اجتهاد، ص 130ـ 129.
  [35] ر.ک: محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 162
  [36] ر.ک: همان
  [37] ر.ک: احمد واعظي، درآمدي بر هرمنوتيک،‌ ص 129، نيز اکرم نامور، هرمنوتيک فلسفي و قرائت پذير دين ، ص 190
  [38] ر.ک: محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص 167
  [39] ر.ک: همان، ص 168
  [40] ر.ک: همان
  [41] ر.ک: محمد هادي معرفت، التاويل في مختلف المذاهب و الآراء، ص159، پاورقي دوم، ص 160، پاورقي اول، ص 162، پاورقي اول
•   کلمات کلیدی به فارسی : قرآن، تفسير، تاويل، هرمنوتيک.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : Qur'an exegesis as one of the Islamic sciences has always been the concern of Muslim scholars. The principles and foundations of Qur'an exegesis - more or less in sciences such as the principles of jurisprudence, linguistic sciences, the Qur'anic sciences, logic and parts of the Kalaam - have been of interest to Islamic thinkers but as an independent subject has become more important in the recent period. The method of interpreting texts with the title of hermeneutics has been discussed in Western thought too, and in the West, it has undergone transformations that can be explained in three areas of specific hermeneutics, general hermeneutics and philosophical hermeneutics.
  This article tries to define exegesis in the viewpoint of Ayatollah Maarefat and it investigate the relationship between it and three domains of hermeneutics.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Qur'an; exegesis; interpretation; hermeneutics
•  صفحات : 1-9
•   دانلود فایل ( 908.06 KB )