رابطه حقوق و عدالت با مفهوم شناسی تطبیقی آن در اندیشه های فلاسفه غرب و اسلام

•   آرشیو : نسخه پاییز 1401
•   کد پذیرش : 1333
•   موضوع : موضوعی تعریف نشده!
• نویسنده/گان : | عباس تقوایی، امیررضا محمودی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : مباحث مبنایی مربوط به حقوق در حوزه فلسفه حقوق مورد بحث و توجه واقع می‌شود و یکی از مهم‌ترین مسائل مطرح شده در این حوزه، نوع رابطه میان حقوق و عدالت است. اهمیت این بحث بدین لحاظ می‌باشد که گاه ممکن است اجرای یک قاعده حقوقی که تأمین کننده منافع عمومی به نظر می‌رسد، از عدالت فاصله گرفته و یا حتی در تعارض با آن واقع شود. بررسی این رابطه در قدیمی‌ترین متون فلسفی غربی و اسلامی از دیرباز تا زمان حاضر استمرار یافته و بخشی از اندیشه‌های فلسفی سقراط و افلاطون تا رالز و نازیک در غرب و اندیشه‌های فارابی تا متکلمان و فقهای معاصر اسلامی را به خود اختصاص داده است. در این نوشتار ضمن پرداختن به این دو مفهوم و سیر تحولات رابطه میان این دو در اندیشه‌های دانشوران مذکور در کنار نگاه آیات و روایات کوشیده شده مدل‌های مختلف این رابطه طراحی و از منظر اسلامی با رویکرد نظری و با روش توصیفی-تحلیلی میان آن‌ها قضاوت شود.
•   لیست منابع : [1] «قرآن کریم».
  [2] «نهج‌البلاغه» سید رضی، 1372 ش، امیرالمؤمنین علی (ع)، ترجمه دکتر سیدجعفر شهیدی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چ 4.
  [3] آشوری، داریوش، 1386 ش، «دانشنامه سیاسی»، تهران، مروارید، چ 14.
  [4] آقابخشی، علی و افشاری راد، مینو، 1375 ش، «فرهنگ علوم سیاسی»، تهران، مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران، چ 2.
  [5] آقایی، بهمن، 1376 ش، «فرهنگ حقوق بشر»، تهران، کتابخانه گنج دانش، چ 1.
  [6] آوی، آلبرت، 1368 ش، «سیر فلسفه در اروپا»، ترجمه دکتر علی‌اصغر حلبی، تهران، زوار، چ 2.
  [7] امام خمینی، سید روح‌الله، بی‌تا، «ولایت‌فقیه»، کاوه.
  [8] توماس، هنری، 1365 ش، «بزرگان فلسفه»، ترجمه فریدون بدره ای، تهران، کیهان.
  [9] جعفری لنگرودی، محمدجعفر، 1388 ش، «ترمینولوژی حقوق»، تهران،گنج دانش، چ 22.
  [10] ----------، 1378 ش، «مبسوط در ترمینولوژی حقوق»، تهران، گنج دانش، چ 1، ج 3.
  [11] ----------، 1369 ش، «مقدمه عمومی علم حقوق»، تهران، گنج دانش، چ 2.
  [12] جوادی آملی، عبدالله، 1377 ش، «فلسفه حقوق بشر»، قم، مرکز نشر اسراء ، چ 2.
  [13] جونز، ویلیام تامس، 1383 ش، «خداوندان اندیشه سیاسی»، ترجمه: علی رامین، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چ 4، ج 2.
  [14] حلبی، علی‌اصغر، 1372 ش، «تاریخ اندیشه سیاسی در ایران وجهان اسلامی»، بهبهانی، چ 1.
  [15] حقوقی، عسکر، 1374 ش، «تاریخ اندیشه‌های سیاسی در ایران و اسلام»، هیرمند، چ 2.
  [16] شکوری، ابوالفضل، 1361 ش، «فقه سیاسی اسلام (1): اصول سیاست داخلی اسلام»، قم، نشر حر.
  [17] الفاخوری، حنا و الجر، خلیل، 1367 ش، «تاریخ فلسفه در جهان اسلامی»، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران، انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، چ 3.
  [18] فروغی، محمدعلی، 1366 ش، «سیر حکمت در اروپا»، تهران، زوار، چ 4.
  [19] فیض، علیرضا، 1371 ش، «مبادی فقه و اصول»، تهران، دانشگاه تهران، چ 5.
  [20] ----------، 1370 ش، «مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام»، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، چ 2.
  [21] کاتوزیان، ناصر، 1389 ش، «مقدمه علم حقوق»، تهران، شرکت سهامی انتشار، چ 74.
  [22] کلینی، ابوجعفر محمد بن یعقوب بن اسحاق رازی، 1372 ش، «اصول کافی»، ترجمه آیت‌الله محمد باقر کمره‌ای، قم، اسوه، چ 2، ج 3 و 4.
  [23] «لاروس»، مکتبه لاروس.
  [24] محمدی ری‌شهری، محمد، 1381 ش، «منتخب میزان الحکمه»، ترجمه حمیدرضا شیخی، قم، سازمان چاپ و نشر دارالحدیث، چ 1، ج 2.
  [25] «المنجد فی اللغه و الاعلام»، بی‌تا، بیروت، دارالمشرق.
  [26] موحد، محمدعلی، 1381 ش، «در هوای حق و عدالت»، تهران، نشر کارنامه، چ 2.
  [27] نصر، سیدحسین، 1383 ش، «قلب اسلام»، بازنگری شهرام پازوکی، حقیقت، چ 1.
  [28] نوربها، رضا، 1375 ش، «زمینه حقوق جزای عمومی»، تهران، کانون وکلای دادگستری، چ 2.
  [29] واعظی، احمد، 1384 ش، «جان رالز، از نظریه عدالت تا لیبرالیسم سیاسی»، قم، موسسه بوستان کتاب قم، چ 1.
•   کلمات کلیدی به فارسی : حقوق، عدالت، رابطه حقوق و عدالت، فلسفه غرب، فلسفه اسلامی.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : One of the oldest issues prevalent in the discussions of philosophy of law has been the relationship between law and justice. The study of this relationship has continued since the oldest Western and Islamic writings until the present time, and devoted part of the thinking of western philosophers like Socrates, Plato, Rawls, Nozick and Al-Farabi and contemporary Islamic jurisprudents to itself. In this study focusing on these two issues as well as studying the developmental lines of of these two issues in the thinking of the mentioned scholars along with the viewpoints in Quran lines and sayings, it has been tried to design different models of this relationship and judge them based on Islamic viewpoints.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Law, Justice, Relationship between law and justice, Western philosophy, Islamic philosophy, Law philosophy.
•  صفحات : 51-62
•   دانلود فایل ( 735.95 KB )