تحلیلی بر تعاملات عباسی-علوی در بغداد در قرن دوم هجری

•   آرشیو : نسخه پاییز 1401
•   کد پذیرش : 1338
•   موضوع : سایر شاخه ها
• نویسنده/گان : | حسام قربانی
•   زبان : فارسی
•   نوع مقاله : پژوهشی
•   چکیده مقاله به فارسی : بنای شهر بغداد به دست عباسیان سبب شد، این شهر در تمامی زمینه‌ها از جمله اندیشۀ سیاسی حاکم بر آن در طول حوادث و جریانات قرن دوم هجری، پیوند ناگسستنی با حکومت عباسیان داشته باشد. از یک سو، بغداد مرکز حکومت و پایتخت عباسیان به شمار می‌رود و از سوی دیگر، این شهر بستری جهت تعامل با علویان است که به نوبه خود در مقطعی یاور حکومت بوده‌اند و در روی کار آمدن حکومت نقش اساسی داشته‌اند و در مقطعی در برابر عباسیان قرار گرفته‌اند. پژوهش حاضر کوشیده است تا با استفاده از روش پژوهش تاریخی به جمع‌آوری و تحلیل داده‌های تاریخی بپردازد و در راستای به تصویر کشیدن نحوۀ تعامل عباسیان با علویان گام بردارد. در نهایت مشخّص گردید حکومت عباسیان گرچه در ابتدا رفتاری ملایم با علویان داشت، اما با گذشت زمان به رغم امیدها و انتظاراتی که از آن‌ها می‌رفت سرآغاز یک دوره طولانی از ناامیدی و نارضایتی در میان مردم و به خصوص علویان شد. تا آنجا که می‌توان رفتار عباسیان نسبت به علویان را بدتر از رفتارهای امویان دانست. بنابراین، به تدریج قیام‌هایی درصدد مخالفت با حکومت، از سوی علویان صورت گرفت.
•   لیست منابع : [1] ابن اثیر، عزالدین. (2012). الکامل في التاریخ، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی.
  [2] ابن خلدون، عبدالرحمن بن محمد. (2000). دیوان المبتدا و الخبر ... معروف به تاریخ ابن خلدون، تصحیح سهیل زکار؛ خلیل شهاده، بیروت: دار الفکر.
  [3] ابن شهر آشوب، محمد بن على. (1379). مناقب آل أبی طالب، قم: علامه.
  [4] ابن طقطقی، محمد بن علی. (1367). تاریخ فخری، ترجمه محمد وحید گلپایگانی، تهران: علمی و فرهنگی.
  [5] ابوالفداء، اسماعیل بن علی. (1427). تقویم البلدان، مصر: مکتبة الثقافة الدینیة.
  [6] اصفهانى، على بن حسين. (1415). الأغانی، بيروت: دار إحياء التراث العربي‏.
  [7] ـــــــــــــــــــــــ. (1998). مقاتل الطالبیین، تحقیق: احمد صقر، بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات.
  [8] امين، محسن. (1403). أعيان الشيعة، تحقیق حسن امين، بيروت: دار التعارف للمطبوعات.
  [9] بجنوردی، سید محمدحسن. (1377). القواعد الفقهیة، تحقیق مهدی مهریزی؛ محمدحسین درایتی، قم: الهادی.
  [10] جواد، مصطفی؛ سوسة، احمد. (1958). دلیل خارطة بغداد المفصل فی خطط بغداد قدیما و حدیثا، بغداد: مطبوعات المجمع العلمی العراقی.
  [11] حموی، یاقوت. (1977). معجم البلدان، بیروت: دارصادر.
  [12] خطيب بغدادى، احمد بن على. (1417). تاريخ بغداد أو مدینة السلام‏، تحقیق مصطفى عبدالقادر عطا، بيروت‏: دار الكتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون.
  [13] ذهبی، محمد بن احمد. (1409). تاریخ الإسلام و وفیات المشاهیر و الأعلام، تحقیق عمر عبدالسلام تدمری، بیروت: دار الکتاب العربی.
  [14] زیدان، جرجی. (1967). تاریخ التمدن الاسلامي، بیروت: دار المکتبة الحیاة.
  [15] شيخ حر عاملى، محمد بن حسن. (1409). تفصيل وسائل الشيعة إلى تحصيل مسائل الشريعة، قم: مؤسسة آل البيت.
  [16] طبری، محمد بن جریر. (1967). تاریخ الرسل و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، مصر: دارالمعارف.
  [17] طقوش، محمدسهیل. (2009). تاریخ الدولة العباسیة، بیروت: دارالنفائس.
  [18] طوسى، محمد بن حسن. (1937). الفهرست، تصحیح محمد صادق بحر العلوم، نجف اشرف‏: مكتبة المرتضوية.
  [19] كلينى، محمد بن يعقوب. (1429)‏. الکافی، قم، دار الحديث.
  [20] مجلسى، محمدباقر بن محمدتقى. (1403). بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بيروت: دار إحياء التراث العربي‏.
  [21] مستوفی، حمدالله. (1336). نزهة القلوب، تحقیق محمد دبیر سیاقی، تهران: طهوری.
  [22] مسعودی، علی بن الحسن. (1991). مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق عبدالامیر علی مهنا، بیروت: موسسة الاعلمی للمطبوعات.
  [23] مفيد، محمد بن محمد. (1413). الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، تصحیح مؤسسة آل البيت، قم‏: كنگره شيخ مفيد.
  [24] مقدسی، شمس الدین محمد. (1906). أحسن التقاسيم في معرفة الأقاليم، لیدن: بریل.
  [25] نورى، حسين بن محمدتقى‏‏. (1408). مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل‏، قم: مؤسسة آل البيت.
  [26] یعقوبی، احمد بن اسحاق. (1988). البلدان، بیروت: دار الاحیاء التراث العربی.
  [27] یعقوبی، احمد بن اسحاق (1964)، تاریخ یعقوبی، تعلیق سیدمحمد صادق بحر العلوم، نجف: المکتبة الحیدریة.
  [28] مؤلف مجهول. (1318). مجمل التواریخ و القصص، تصحیح ملک الشعرای بهار، تهران: کلاله خاور.
  [29] Jafri, Sayyed Husayn Muhammad. (1996). The origins and early development of Shia Islam, Qom: The Group of Muslims.
•   کلمات کلیدی به فارسی : اسلام، بغداد، حکومت، سیاست، عباسیان.
•   چکیده مقاله به انگلیسی : The establishment of Baghdad by Abbasids caused this city to have an unbreakable link with the Abbasid government in all fields during the events of the second century A.H. Firstly, Baghdad is considered the capital of the Abbasids, and secondly, this city is a platform for interacting with the Alawites, who in their turn have been the helpers of the government at one point, and have played a key role in the establishment of the government, and at one point they have been against the Abbasids. The current research has tried to collect and analyze related data to the subject by using the historical method to take a step towards portraying the interaction between the Abbasids and the Alawites. In the end, it became clear that the Abbasid government had a gentle attitude towards the Alawites at first, but after a while, despite the hopes and expectations from them, they started a long period of disappointment and dissatisfaction among the people, especially the Alawites. As far as it is possible to consider the behavior of the Abbasids towards the Alawites was worse than the behavior of the Umayyads, therefore, gradually there were uprisings against the government by the Alawites.
•   کلمات کلیدی به انگلیسی : Baghdad, Government, Islam, Politics, Religion
•  صفحات : 28-37
•   دانلود فایل ( 463.63 KB )